Wat zijn Friese witjes?

De tegels worden gemaakt van verse klei die met tinglazuur overgoten worden. Omdat het vroeger erg lastig bleek om steeds precies dezelfde witte tint te maken, werd een patroon van licht verschillende kleuren hét kenmerk van deze tegels. In plaats van een groot wit vlak wordt de wand heel speels zonder overheersend te zijn. Tegenwoordig is het wel mogelijk om perfect witte tegels te maken, toch heeft ieder Fries witje dat eigenzinnige karakter behouden. Dit geldt ook voor de vorm. Door de klei na het snijden te drogen middels een handmatig proces, ontstaan er licht onregelmatige vormen tijdens het bakken en het koelproces. Friese witjes zijn stuk voor stuk unieke tegels met een eigen verhaal. Het is daarom niet verbazingwekkend dat het al snel een verzamelobject werd met exemplaren die al eeuwenlang bestaan.

Korte historie van de Friese witjes

Oorspronkelijk werden tegels al door de Farao’s gebruikt als wandbekleding. Die waren toen al voorzien van een glazuurlaag. Dankzij de Moren kwam deze stijl in Zuid-Europa terecht, en reisde verder naar het noorden. Via België kwam de techniek in Delft, waar tegels en porselein beschilderd werden op basis van een techniek die Majolica heet. Ook in Friesland kwamen er steeds meer fabrieken die tegels zouden produceren. Niet alleen voor eigen gebruik maar vooral ook voor de export. In het hoge noorden waren er flink wat schepen voor de walvisjacht, die namen de tegels mee tot aan West-Europa.

Hoe worden deze tegels geproduceerd?

Hoewel de productietechnieken in de loop der eeuwen sterk verbeterd zijn, wordt er nog steeds zoveel mogelijk gewerkt volgens de oude methoden. De gesneden klei wordt minimaal tien dagen gedroogd op houten planken, daarna gaan ze de gloeiend hete oven in. Na het eerste bakproces ontstaat er een biscuit tegel die met de hand geglazuurd wordt. Dit is hetzelfde soort tinglazuur dat al honderden jaren wordt gebruikt. Vervolgens worden de tegels nogmaals gebakken in een oven die rond de 1000 graden heet is. Na het koelen is weer een nieuw Fries witje geboren.

Decoratieve tegels

Naast de van nature al bijzondere Friese witjes zijn er ook exemplaren die met de hand beschilderd worden, net als bij Delftsblauw dus. Er is hierbij onderscheid te maken tussen originele afbeeldingen die nog steeds geschilderd worden, daarnaast zijn er ook meer moderne patronen en tekeningen mogelijk. Bij de decoratieve variant wordt iedere tegel nogmaals gebakken in een hete oven, dit zorgt voor een prent die nooit zal vervagen.

Verouderde tegels

Normaal gesproken zal de vorm dus licht afwijken per tegel, ook de kleur zal nooit exact hetzelfde wit zijn bij een authentiek Friese witje. Maar het kan nog unieker met de klassieke tegels die een craquelé hebben. Deze verouderde en vaak ook licht beschadigde tegels geven de ruimte een unieke uitstraling. Met Friese witjes weet je dat geen enkele wand identiek zal zijn.

Hoge kwaliteit met een uniek karakter

Wanneer je ieder detail obsessief recht en perfect wilt hebben, dan zijn deze Friese witjes niet voor jou. De aantrekkingskracht van dit product is juist de imperfectie van het individuele element wat het geheel perfect maakt. De standaard maat is 13×13 cm, hoewel er ook andere maten leverbaar zijn. Ook zijn er tegenwoordig andere kleuren verkrijgbaar, die nog wel steeds op de authentieke wijze gemaakt worden.

Sluiten